Cholesterol: Mythen, feiten & de invloed op Je lichaam

Cholesterol en overgewicht : Feiten en inzichten

Naarmate we ouder worden, krijgen we te maken met veranderingen in onze stofwisseling en lichaamsgewicht. Overgewicht en een verhoogd cholesterolgehalte komen vaak samen voor, wat vragen oproept over de impact op de gezondheid. Cholesterol speelt een essentiële rol in het lichaam, maar een disbalans—vooral een teveel aan LDL-cholesterol—kan bijdragen aan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Genieten van een stukje taart is heerlijk, maar een bewuste balans in je eetgewoonten helpt je cholesterol gezond te houden.

Overgewicht, en met name overtollig buikvet, beïnvloedt hoe het lichaam cholesterol en andere vetten verwerkt. Het kan leiden tot insulineresistentie, ontstekingen en een verstoring van de cholesterolhuishouding. Gelukkig zijn er manieren om dit onder controle te houden. Een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige beweging en het juiste type vetten in de voeding kunnen een positieve invloed hebben op zowel het gewicht als het cholesterolniveau.

Door bewuste keuzes te maken en een actieve levensstijl te behouden, kunnen 60-plussers niet alleen hun cholesterolwaarden verbeteren, maar ook hun algehele gezondheid en vitaliteit op peil houden.

Cholesterol komt vaak ter sprake als het over gezondheid gaat, maar de echte rol ervan is nog steeds niet voor iedereen duidelijk. Van adviezen om vetten te vermijden tot medicijnen die je cholesterol moeten verlagen—het onderwerp lijkt altijd voor verwarring te zorgen. Maar is cholesterol wel echt zo slecht als vaak wordt beweerd? In dit artikel duiken we dieper in de wetenschap achter cholesterol, ontrafelen we de mythes en feiten, en bekijken we de nieuwste inzichten over hoe dit vetachtige molecuul je gezondheid beïnvloedt.

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een koolstof gebaseerd molecuul dat in elke cel van ons lichaam voorkomt. Hoewel we hel via onze voeding binnenkrijgen, wordt het grootste deel ervan door ons eigen lichaam geproduceerd. Dit noemen we endogeen cholesterol, terwijl het uit voeding exogeen cholesterol is. Bovendien wordt het gerecycled uit de afbraak van cellen en andere cel onderdelen.

Wat velen vergeten, is dat het essentieel is voor ons lichaam. Het vormt de bouwstenen voor vitamine D, gal en hormonen zoals testosteron. Zonder cholesterol zou ons lichaam niet in staat zijn om de benodigde vitamine D aan te maken, zelfs niet bij voldoende zonlicht.

Hoeveel soorten cholesterol zijn er?

Je hebt misschien gehoord dat er “goede” en “slechte” cholesterol is, maar in werkelijkheid is er maar één type. Wat vaak verkeerd wordt begrepen, is dat HDL en LDL geen soorten cholesterol zijn, maar lipoproteïnen. Lipoproteïnen bestaan uit vetten (lipiden) en eiwitten en transporteren cholesterol en andere vetten door het bloed.

• LDL (Low-Density Lipoprotein) vervoert cholesterol van de lever naar de cellen.
• HDL (High-Density Lipoprotein) haalt overtollig cholesterol op en brengt het terug naar de lever voor hergebruik of afbraak.

Vergelijk LDL met een dokter die cholesterol (de bouwsteen) naar de cellen brengt en HDL als de “ophaalservice” die gebruikt cholesterol terugbrengt naar de lever.

Is LDL echt “slecht”?

LDL heeft een belangrijke functie in het lichaam. Zonder LDL zou cholesterol de cellen niet kunnen bereiken. De reden dat LDL als “slecht” wordt gezien, is dat een teveel ervan kan bijdragen aan de vorming van plaque in de bloedvaten, wat aderverkalking veroorzaakt.

Een hoog LDL- of totaal cholesterolgehalte betekent echter niet automatisch dat je een hartaanval krijgt. LDL kan correleren met een verhoogd risico, maar is vaak een symptoom van een dieperliggend probleem, zoals ontstekingen of insulineresistentie. Nieuwere biomarkers zoals apolipoproteïne B en de grootte van LDL-deeltjes bieden een nauwkeuriger beeld van het risico op hart- en vaatziekten.

Hoe reguleert je lichaam cholesterol?

Interessant is dat ons lichaam zelf cholesterol produceert. Wanneer je meer cholesterol via voeding binnenkrijgt, past je lichaam de eigen productie aan om het cholesterolniveau in het bloed relatief constant te houden. Dit zelfregulerend systeem onderstreept de complexiteit van cholesterolbeheer in ons lichaam.

Een jaarlijkse dokterscheque is absoluut geen overbodige luxe,

Doe een jaarlijkse cheque-up

Een jaarlijkse dokterscheque is absoluut geen overbodige luxe, vooral als je bedenkt hoe belangrijk het is om gezondheidsproblemen vroegtijdig op te sporen. Door middel van een bloedonderzoek kunnen zaken zoals verhoogd cholesterol of een te hoge bloeddruk snel aan het licht komen. Deze aandoeningen zijn vaak sluimerend en veroorzaken in eerste instantie weinig tot geen symptomen, maar kunnen op de lange termijn ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals hart- en vaatziekten of een beroerte.

Door jaarlijks je bloed te laten testen, krijg je waardevolle inzichten in je gezondheid en kun je tijdig maatregelen nemen om je cholesterol of bloeddruk onder controle te houden. Dit kan het risico op ernstige complicaties aanzienlijk verminderen en je helpen een gezonder leven te leiden. Het is een kleine moeite die een groot verschil kan maken voor je algehele welzijn. Door proactief te zijn met je gezondheid, investeer je niet alleen in je huidige levenskwaliteit, maar ook in een gezonde toekomst.

Voeding: Wat moet je weten?

Het is een misverstand dat cholesterolrijk voedsel, zoals eieren en garnalen, je bloedcholesterol drastisch verhoogt. Voor de meeste mensen heeft cholesterol in voeding weinig invloed op de cholesterolwaarden in het bloed.

Wat heeft dan wel invloed? De vetten in je dieet spelen een grotere rol:

• Verzadigde vetten verhogen zowel LDL als HDL (zoals in kaas, boter en rood vlees).
• Enkelvoudig onverzadigde vetten verhogen HDL (zoals in avocado’s en olijfolie).
• Meervoudig onverzadigde vetten kunnen zowel LDL als HDL verlagen (zoals in notenolie en zonnebloemolie).

‼️ HOUD REKENING MET DE BALANS IN JE VOEDING: EEN OVERDAAD AAN ROOD VLEES, VETRIJKE SAUZEN EN ALCOHOL, GECOMBINEERD MET WEINIG BEWEGING, KAN JE WEERSTAND VERLAGEN EN JE LICHAAM MINDER ENERGIE GEVEN OM ZICH TE BESCHERMEN. VERWACHT NIET DAT ALLES VANZELF GOED BLIJFT GAAN—

Neem zelf het initiatief en toon respect voor je lichaam. door bewuste keuzes te maken, versterk je je gezondheid en houd je je cholesterol beter onder controle. Daarnaast speelt beweging een belangrijke rol. Regelmatige lichaamsbeweging helpt om je HDL-niveaus te verhogen en draagt bij aan een gezondere vetbalans.

Cholesteroltesten: Waar moet je op letten?

Bij een cholesteroltest krijg je vaak waarden voor totaal cholesterol, HDL en LDL. Maar er zijn extra factoren die belangrijk zijn:

• Aantal LDL-deeltjes: Hoe meer kleine LDL-deeltjes je hebt, hoe groter de kans dat ze vast komen te zitten in de slagaderwanden.
• Grootte van LDL-deeltjes: Kleinere LDL-deeltjes zijn schadelijker dan grotere deeltjes.
• Apolipoproteïnen: Eiwitten op het oppervlak van LDL bepalen hoe deze zich gedragen in het bloed.

Een standaard cholesteroltest geeft een algemeen beeld, maar een uitgebreide lipidenanalyse biedt meer inzichten in je werkelijke risico op hart- en vaatziekten.

je kunt zelf je cholesterol testen met een cholesterol zelftestkit die je thuis kunt gebruiken. Dit werkt meestal met een vingerprik, waarbij je een druppel bloed op een teststrip doet. Er zijn twee soorten zelftests:

1. Eenvoudige teststrips – Geven een indicatie van je cholesterolgehalte door te verkleuren.
2. Digitale cholesterolmeters – Deze geven een preciezere meting en tonen waarden zoals totaal cholesterol, LDL, HDL en triglyceriden.

⚠️ Let op: Thuistesten kunnen handig zijn voor een snelle check, maar ze zijn minder nauwkeurig dan een bloedtest bij de dokter. Voor een betrouwbare meting en advies is het verstandig om regelmatig een huisarts of specialist te raadplegen.

Tot slot

Cholesterol is geen vijand, maar een essentieel molecuul in je lichaam. LDL en HDL hebben allebei een belangrijke functie en moeten niet simpelweg als “goed” of “slecht” worden bestempeld.

Wat kun je doen voor een gezond cholesterolgehalte?

• Focus op de kwaliteit van vetten in je voeding.
• Zorg voor regelmatige beweging.
• Overweeg een uitgebreidere cholesteroltest als je je zorgen maakt.

Blijf gerust genieten van voedingsmiddelen zoals eieren en garnalen. De echte sleutel tot een gezond cholesterolniveau ligt in een gebalanceerde levensstijl!

Graag help ik je verder

Get healthy over 50 Fitwithjim