Spierreuma: Symptomen, behandeling, hulpmiddelen en levensstijl

Spierreuma of een pijnlijke stijfheid zorgt voor veel ongemakken

Stijfheid treft ons op latere leeftijd allemaal — het gevolg van slijtage, vroegere overbelasting, en een verkeerde houding, met als resultaat klachten aan spieren, pezen en zenuwen; laat het niet te ver komen en kom in actie met lichte beweging, gewichtsbeheersing en vooral meer wandelen en stretchen om soepel en sterk te blijven.

Spierreuma of stijfheid kan voor heel wat ongemakken zorgen

Een veelvoorkomende aandoening bij ouderen is spierreuma – een ontstekingsziekte die vooral de spieren rondom schouders, nek en heupen treft, waardoor bewegen moeilijker wordt en pijn en stijfheid ontstaan. Maar wat is het precies, hoe ga je ermee om, waar moet je op letten en welke behandelingen zijn er beschikbaar?”

Wat is spierreuma?

Spierreuma, ook bekend als polymyalgia rheumatica (PMR), is een ontstekingsziekte die vooral voorkomt bij mensen boven de 50 jaar. De aandoening veroorzaakt pijn en stijfheid in de spieren, met name in de nek, schouders, heupen en het bekkengebied. Deze klachten zijn vaak ’s ochtends het ergst en kunnen het dagelijks functioneren aanzienlijk belemmeren.

De rol van overgewicht bij spierreuma

Overgewicht kan de klachten van spierreuma verergeren. Extra lichaamsgewicht belast de gewrichten en kan ontstekingen in het lichaam versterken. Daarom is het zinvol om aandacht te besteden aan een gezond lichaamsgewicht. Dit betekent niet streng diëten, maar wel bewust kiezen voor voedzame voeding, voldoende beweging en het vermijden van overmatige calorie-inname. Zelfs een lichte gewichtsafname kan al zorgen voor minder pijn en meer bewegingsvrijheid. Overleg met een arts of diëtist kan helpen om op een verantwoorde manier af te vallen of je gewicht te stabiliseren.

Behandeling van spierreuma

Symptomen van spierreuma

• Pijn en stijfheid in nek, schouders, heupen en bekkengebied, vooral ’s ochtends
• Vermoeidheid en een algeheel gevoel van malaise
• Koorts en onbedoeld gewichtsverlies
• Moeite met opstaan uit een stoel of het optillen van de armen
• Somberheid of stemmingswisselingen

Welke Medicatie helpt ?

• Corticosteroïden (zoals prednison) worden standaard voorgeschreven om ontstekingen te verminderen en pijn te verlichten.
• De dosering wordt geleidelijk afgebouwd om bijwerkingen te minimaliseren.

Wat is Fysiotherapie ?

Fysiotherapie is een behandelmethode waarbij je leert om je lichaam weer beter te gebruiken, ondanks pijn of stijfheid. De focus ligt op het verbeteren van beweging, kracht en houding, zodat je weer soepeler en met minder ongemakken kunt bewegen.

Bij spierreuma (polymyalgia rheumatica) is fysiotherapie geen vervanging van medicatie, maar wél een waardevolle aanvulling. De ontsteking zelf wordt behandeld met medicijnen zoals prednison, maar fysiotherapie helpt je om niet te verstijven, je spieren actief te houden en je zelfredzaamheid te behouden.

Wat doet een fysiotherapeut bij spierreuma?

• Begeleide oefeningen op maat, aangepast aan je mogelijkheden en pijnniveau.
• Zachte stretching om de beweeglijkheid in gewrichten te behouden.
• Houdingsadvies, zodat je lichaam minder belast wordt tijdens dagelijkse activiteiten.
• Ademhalingsoefeningen en ontspanning, vooral bij pijn en vermoeidheid.

Waar let je best op?

• Luister naar je lichaam: overbelasting verergert klachten.
• Beweeg regelmatig, ook al is het licht – elke stap telt.
• Combineer beweging met voldoende rust.
• Bespreek altijd je klachten met je arts of therapeut: wat vandaag niet lukt, kan over een paar weken wél lukken.

---

Bewegen, fietsen, wandelen, lichte oefeningen en yoga

Hulpmiddelen en oefeningen

Foamroller: vermindert spierspanning en verbetert flexibiliteit

Hoe gebruik je een foamroller?

1. Kies het juiste type foamroller

Voor beginners of gevoelige spieren (zoals bij spierreuma) kies je best een gladde en zachte roller. De hardere, geribbelde rollers zijn intensiever en eerder voor sporters of wie al gewend is aan zelfmassage.

2. Zoek een vlakke ondergrond

Ga op een yogamat of tapijt liggen met de foamroller onder het te behandelen lichaamsdeel (bijv. bovenbenen, kuiten, onderrug).

3. Rol langzaam heen en weer

• Gebruik je lichaamsgewicht om lichte druk te geven.
• Rol langzaam over het spiergebied (2-5 cm per seconde).
• Stop even op pijnlijke of gespannen punten (triggerpoints), maar forceer nooit.
• Elke zone rol je ongeveer 30 seconden tot 1 minuut.

4. Blijf rustig ademen

Ontspan je spieren zo goed mogelijk terwijl je rolt en adem rustig door. Dit helpt je zenuwstelsel kalmeren en de spieren loslaten.

5. Herhaal regelmatig

Gebruik de roller 2 à 3 keer per week of na een wandeling of oefensessie. Het hoeft geen lange sessie te zijn – 5 à 10 minuten volstaat al.

---

⚠️ Let op:

• Nooit rollen op gewrichten (zoals knieën of wervelkolom).
• Niet gebruiken bij actieve ontstekingen, hevige pijn of bij medicatie zoals prednison zonder medisch advies.
• Stop meteen als je pijn ervaart die scherp of brandend aanvoelt.

Andere hulpmiddelen zijn:

• Hometrainer: stimuleert de bloedsomloop zonder de gewrichten te belasten
• Loopband: ideaal om binnen te blijven bewegen
• Yoga: bevordert flexibiliteit en vermindert stress

Dagelijks oefenprogramma voor lichte beweging (10-15 minuten)

Ochtend (na opstaan):

• Nekrollen – 5x per kant
• Schoudercirkels – 10x voorwaarts / achterwaarts
• Armzwaaien – 10x per arm
• Heupcirkels – 10x per kant
• Zitten-opstaan vanuit stoel – 5-8x langzaam

Namiddag: Doe een lichte wandeling eventueel met je huisdier

Avond: Herhaal alles nog eens wat in de morgen hebt gedaan of doe nog een wandeling

• Probeer fietsen, zwemmen of yoga en voel wat het best bij je past, fietsen kan als je geen mooie rechte zithouding hebt overbelasting voor je rug geven, opletten daar

• Zwemmen kan heel ontspannend zijn, maar niet in ieder buurt is een zwembad en de afstand kan dan weer een obstakel zijn.

• Yoga kan een mooie oplossing zijn, maar leer eerst de basis dan is er namelijk heel GOED nieuws voor je!
• Er is namelijk speciaal voor jou Yoga Stap voor Stap ontwikkeld.
• Dit is een Online Yoga Cursus voor beginners en licht gevorderden, waarin we jou alle basishoudingen en technieken van de Yoga leren.
• Door aan de slag te gaan met Yoga Stap voor Stap kan je alle basishoudingen en oefeningen rustig thuis op je eigen tempo aanleren.
• En nog belangrijker…
• Je kunt het integreren in je leven er een gewoonte van maken.
• Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor mensen die graag willen beginnen met Yoga, maar niet precies weten hoe.
• Yoga Stap voor Stap helpt je hier mee. > Leer Yoga Stap voor Stap vanaf de basis!

---

Kan voeding een rol spelen?

Een gezond dieet ondersteunt het herstelproces en vermindert ontstekingen. Zorg voor een beter en gezonder dieet of voeding en vermijd zeker zout en te veel gefrituurd voedsel

Daarom zeker aan te aan te bevelen:

• Omega-3 vetzuren (vette vis, lijnzaad, chia)
• Veel groenten en fruit
• Volkoren producten
• Kurkuma en gember
• Voldoende water

Te vermijden:

• Suiker en bewerkte voeding
• Rood vlees en gefrituurd eten
• Overmatig zoutgebruik

---

Wat met alcohol, roken en verslavingen

• Alcohol: verhoogt kans op bijwerkingen bij medicatie
• Roken: verergert ontstekingen en vertraagt herstel
• Verslavingen (suiker, cafeïne,): ondermijnen het herstel

Probeer als je een roker bent om toch wat te minderen of op z’n minst het roken te minderen en het bewegen te verhogen.

---

Cannabis: zinvol bij spierreuma?

Medische cannabis kan in sommige gevallen helpen bij:

• Verminderen van pijn
• Verbeteren van slaap
• Ontspanning van spieren

Let op:

• Alleen gebruiken in overleg met een arts
• CBD-olie is een mildere variant zonder psychoactief effect
• Geen vervanging voor reguliere medicatie

---

Tot slot

Spierreuma vraagt om een totaalaanpak. Medicatie, beweging, voeding, hulpmiddelen én mentale ondersteuning vormen samen een krachtig pakket om de klachten te beheersen. Dagelijks lichte beweging, gezonde voeding en een positieve levensstijl maken het verschil. Overleg steeds met een zorgverlener voor een behandeling op maat.

Get healthy over 50

Graag help ik je verder